इस्तखार अंसारी । ट्राइकोडर्मा एक फाइदाजनक ढुसी हाे । छाेटकरीमा कुरा गर्दा ट्राइकोडर्मा एक प्रकारको ढुसी हो । यसले माटाेमा रहेर बोटबबरुवाको फेद जराहरू कुहाउने विभिन्न प्रकािका ढुसीहरू (जस्तै, राईजोक्टननया,स्कोलोरिसियम, पाइथियम, अल्टिनेरिया, फाइटोफथारा, फयुजारियम, स्क्लेराेसियम आदि) नियन्त्रण गर्नका लागि प्रयाेग गर्न सकिन्छ ।
यसले बोट बिरुवाको वृद्धिविकासमा सहयोग पुग्नाका लागि प्रयाेग गर्न सकिन्छ जस्ता सूक्ष्र् तत्त्वहरूलाई घुलनशील बनाई बिरुवाले सजिलै लिन सक्ने बनाउनमा पूर्हत्त्वपूर्ण निवार्ह गर्दछ ।
ट्राइकोडर्माकाे प्रयोगविधि :
१.बीउ–उपचार:
बीउलाई पानीमा भिजाउनेर सफा पानीलेधाेएर पानी तैराइसके पछि प्रति के .जी बीउमा ४ ग्रामका दरले ट्राइकोडर्मा पाउडर माेलेर ४-६ घण्टा छायाँमा सुकाई प्रयोग गर्न सकिन्छ, कम्पोस्ट वा गोबिरमलकाे उपचार : २५ के .जी. मलमा १ के .जी ट्राइकोडर्मा मिसाएर प्लाजस्टकले ७ दिनसम्म छोपेर राखी तयार पारेकाे ट्राईको कम्पोस्ट १२ कट्ठा (८ राेपनी)का दिरले प्रयोग गर्नु पर्छ ।
२.बिरुवाको उपचार : प्रितलिटर पानीमा १० ग्राम ट्राइकोडर्मा घोलेर बनाएको घोलमा बालीबबरुवाको जरा ३०-५० भर्नेट डुबाएर राेप्नु पर्छ ।
सावधानीहरू :
ट्राइकोडर्मा प्रयोग गरिसके पछी कम्तीमा पनि ४-५ दिन कुनै पनि ढुसीनाशक विषादी छर्नु हुँदैन । ट्राइकोडर्मा बााँच्न र वृद्धिकाे लागि चिस्यानको आवश्यकता पर्दछ | त्यसैले यसलाइ सुक्खा माटाेमा छर्दा यो प्रभावकारी हुँदैन | साथै, ट्राइकोडर्माबाट उपचार गरिएका बीउ वा बोटबबरुवालाई राेप्नुपूर्व प्रत्यक्ष सूर्यकाे प्रकाश पर्ने ठाउँउमा राख्नु हुँदैन ।
राेकथाम गर्न सकिने राेगहरू :
यसकाे प्रयाेगबाट जरा कुहिने, बिरूवा ओइलाउन,ड्याम्पिङ्ग अफ, थाेप्ले राेग, फेद कुहिनेराेग, पात डढनेराेग गाँठेराेग, खरानी राेगजस्ता राेगहरूकाे व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ ।
लेखक: इस्तखार अंसारी, कृषि विध्यार्थी, सुदूरपश्चिम विश्ववि्यालय, कृषि विज्ञान संकाय, टिकापुर, कैलाली।
