धर्म/संस्कृति

२०७२ सालको भूकम्पले भत्काएको ताप्लेको अकला मन्दिर स्थानीयकै सकृयतामा पुर्ननिर्माण भएको छ । गोरखा नगरपालिका १ ताप्लेमा रहेको सो मन्दिर पुर्ननिर्माणका लागि स्थानीयले झण्डै ९ लाख रकम चन्दा मार्फत संकलन गरेका थिए । त्यस्तै मन्दिर निर्माणमा गोरखा नगरपालिकाबाट ५ लाख गरी कुल १४ लाख लागतमा मन्दिर पुर्ननिर्माण भएको हो । मन्दिरको मंगलवार एक कार्यक्रमका बिच गोरखा नगरपालिकाका नगरप्रमुख राजनराज पन्तले उद्घाटन गरे । मन्दिर उद्घाटन गर्दै नगरप्रमुख पन्तले स्थानियको सक्रियतामा मन्दिर निर्माण हुनु गौरबको कुरा भएको भन्दै वडामा हुने अन्य बिकास निर्माणका काममा पनि सक्रिय हुन अनुरोध गरे । धार्मिक र ऐतिहासिक संरचनाको संरक्षणमा नगर जुटेको भन्दै पन्तले यसैबाट पर्यटन प्रवद्र्धन हुने विश्वास समेत ब्यक्त गरे । कार्यक्रमकै अवसरमा मन्दिर पुर्ननिर्माणमा सहयोग गर्ने चन्दादातालाई सम्मान समेत गरिएको छ । मन्दिर...

मोहसिन अलि मियाँगोरखा । ‘पृथ्वीनारायण शाह हाम्रो इतिहास हो’ गोरखा नगरपालिकाले पृथ्वीजयन्तीका अवसरमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा भेटिएका पोखरीथोकका ७४ बर्षिय विष्णुहरी अर्यालले भने ‘उहाँ नभइदिएको भए हामी न गोर्खाली हुनेथियौ न नेपाली नै’ दोस्रो जनआन्दोलनपछि पृथ्वीनारायण शाहको सन्दर्भमा सृजना भएको परिस्थिती देशका लागि दुर्भाग्यपूर्ण रहेको टिप्पणी गर्दै उनले इतिहासलाई बिर्सन नहुने बताए । ‘२०६३ ताका एक हुल मान्छे आएर पृथ्वीनारायण शाहको शालिक ढाले, बजार बजार घिसारेर अपमान गरे’ अर्यालले थपे ‘अचम्म छ, अहिले तिनैले फेरी पृथ्वीजयन्ती बनाउन थालेका छन् ।’ त्यतिबेला शाह वंशको अनुहारै हेर्न नहुनेले आज भाषणमा उहाँको योगदानको चर्चा गर्नु हास्यास्पद रहेको उनको तर्क छ । कार्यक्रममै भेटिएका ८० बर्षिय हिक्मत बहादुर थापा त झनै पृथ्वीनारायण शाह आफ्नो भगवान भएको बताउछन् । पछिल्लो समय शाहको योगदान र ...

मोहसिन अलि मियाँगोरखा । पहिलो पटक सार्वजानिक विदा नै दिएर गोरखा नगरपालिकाले पृथ्वीजयन्तीका अवसरमा भब्य कार्यक्रम आयोजना ग¥यो । १४ वटै वडाबाट झाँकी सहित बिभिन्न जातजातीको संस्कृती झल्कने ¥याली सहित कार्यक्रम स्थल गोरखा संग्रहालयभित्र शाहको शालिकअघि उभिएर धेरैले उनको योगदानको प्रशंसा गरे । ‘हाम्रो देश चार जात छत्तिस वर्णको फुलबारी हो’ शाहकै भनाई दोहो¥याउदै जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख अशोक गुरुङले भने ‘उहाँको दिव्योपदेश मात्रै पालना गर्ने हो भने पनि देशको मुहार फेरिने निश्चित छ ।’ पृथ्वीनारायण शाहको शालिकमा माल्र्यापण गर्दै जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख अशोक कुमार गुरुङ कार्यक्रमका अध्यक्ष समेत रहेका गोरखा नगरपालिकाका प्रमुख राजनराज पन्तले इतिहासलाई बद्नाम गराउन खोज्नेहरुको योजना असफल भएको टिप्पणी गरे । ‘हिजोका दिनमा जुन किसिमले इतिहासलाई बद्नाम गर्न खोजियो, कलंक सोचियो, त्यो आज ...

राष्ट्र निर्माता पृथ्वीनारायण शाहको जन्मोत्सव विभिन्न कार्यक्रम गरी धुमधामले मनाइदै छ ।एकता दिवशको अबसरमा गोरखा नगरपालिकाले विशेष कार्यक्रम आयोजना गरेको छ । ‘बर्तमान नेपालका निर्माता पृथ्वीनारायण शाहको योगदानको कदर गर्दै औपचारिक रुपमा दिवश मनाउने हाम्रो प्रयास हो’ गोरखा नगरपालिकाका प्रमुख राजनराज पन्तले भने ‘राष्ट्रले उहाँलाई सम्झनु पर्ने हो । तर त्यस्तो हुन सकेन्, स्थानीय सरकारको हैसियतमा हामी दिवश मनाउदैछौं ।’ झाँकी सहितको ¥याली र कोणसभासो अबसरमा आज आइतबार १४ वटै वडाका सांस्कृतिक झाकी सहितको ¥याली प्रर्दशन गर्ने तयारी गरिएको छ । खेलकुद मैदान हरमटारीबाट सुरु हुने ¥याली गोरखा संग्राहलय परिसरमा पुगेर कोण सभामा परिणत हुनेछन् । ‘सकेसम्म सबै जातजाती धर्म र सम्प्रदायको पहिचान झल्काउने प्रयास गरेका छौं’ ¥याली संयोजक भगवानबाबु मास्केले भने ‘यो कार्यक्रमले गोरखा सदरमुकाम आसपासमा रहेका क...

श्री ५ बडामहाराजाधिराज  पृथ्वी नारायण शाह नेपाल भित्रको सानो पहाडी राज्य गोरखाका राजा नरभुपाल शाह तथा रानी कौसल्यावतीका छोरा थिए । वि.सं. १७७९ मा यिनको जन्म भएको थियो । वि.सं. १७९९ मा बिस बर्षको उमेरमा पृथ्वी नारायण शाह गोरखाका राजा भएका थिए । पृथ्वीनारायण शाह (वि.सं.१७७९-१८३१) शाहबंशीय राजा थिए। स-साना राज्य रजौटामा बाँडिएको बाईसे तथा चौबिसे राज्यहरुलाई एकत्रित गरी एउटै देशको सृजना गर्ने यिनी आधुनिक नेपालको राष्ट्रनिर्माताको रूपमा चिनिन्छन्। यिनको सम्झनामा पुष २७ गते नेपालमा राष्ट्रिय एकता दिवस मनाउने गरिन्छ। पृथ्वी नारायण शाह अगाडी पनि उपत्यकाका राजा यक्ष मल्ल पाल्पाका राजा मणीमकुन्द सेन तथा जुम्लाका राजा जितारी मल्लका पालमा एकीकरण भएको थियो तर एकीकृत नेपाललाई माथी उल्लेखित राजाहरूले लामो समय बचाइ राख्न सकेनन अथवा आफ्ना भाइ छोरा हरूमा आफ्नै जीवनकालका बाडेर गए । तर पृथ्वी ना...

मोहसिन अलि मियाँगोरखा । पृथ्वीनारायण शाहकालिन पोशाक सहित टर्च र राष्ट्रिय झण्डा बोकेर नेपाली सेनाको टोली गोरखाबाट काठमाण्डौका लागि पैदल निस्किएको छ । तत्कालिन राजा पृथ्वीनारायण शाहले राज्य एकिकरणको क्रममा प्रयोग गरेको बाटोको पहिचान गर्दै एकिकरण पदमार्ग निर्माणका लागि नेपाली सेनाले पदयात्रा सुरु गरेको हो । ‘युनिफिकेसन ट्रेल’ का रुपमा सो मार्गलाई विकास गर्ने भन्दै सेनाले पदयात्रा सुरु गरेको हो । शुक्रबार बिहान साढे ८ बजे गोरखा दरबारको हनुमान चौतारीबाट सेनाको टोली त्यसतर्फ निस्किएको हो । टोलीलाई एक विशेष कार्यक्रमका बिच पश्चिम पृतनाका पृतनापति गोकुल भण्डारी, गोरखा नगरपालिकाका प्रमुख राजनराज पन्त, प्रमुख जिल्ला अधिकारी देवेन्द्र लामिछाने, भीमसेन थापा गाउँपालिकाका अध्यक्ष इश्वर पाण्डे लगायतले टर्च र झण्डा हस्तान्तरण गर्दै बिदाई गरेका हुन् । टर्च, नेपालको झण्डा बोकेर पृथ्वीनारायण शा...